Sağlıklı yaşam sadece hastalığın veya sakatlığın olmaması değil, sosyal, psikolojik ve bedensel olarak tam bir iyilik halinde olmak demektir. Bu açıdan bakıldığında sağlığı tehdit eden riskli davranışların tanımlanması ve bunların önlemlerinin alınması sağlık profesyonellerinin sağlıklı yaşamı gerçekleştirebilmek için yapabilecekleri en doğru yaklaşım olacaktır.
Koruyucu sağlık hizmeti olarak ortak sağlık riskleri olan şişmanlık, sigara kullanımı, inaktif yaşam, sağlıksız beslenme ve yüksek stres algısı gibi faktörler konusunda kişisel önlemler alınması gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Stres diğer tüm faktörlerden farklı olarak ölçülmesi zor, yani soyut bir risk faktörü olarak ortaya çıkmaktadır.Yüksek stres algısı kişilerin sağlıklı yaşam konusunda gösterecekleri davranışlara yönelik motivasyonlarını olumsuz etkileyebilmektedir. Strese etki eden temel faktörler arasında ise ihtiyaçlar hiyerarşisinde var olan gereksinimlerin karşılanma durumu vardır.
Maslow İhtiyaçlar Hiyerrşisinde karşılanmayan gereksinimlerin varlığı beklentinin yükselmesine ve algılanan stresin artmasına neden olacaktır. Bir danışman stres ve motivasyon ilişkisini her zaman göz önüne alarak danışmanlık yapmalıdır. Kişilerin herhangi bir konuda gereksinimlerinin karşılanma durumuna bağlı olarak farklı stres algıları gösterebileceklerini unutmamalı ve yargılayıcı tavırlardan uzak durmalıdır.
İçsel motivasyona etki eden faktörlerden sonucun değeri ve özyeterlilik motivasyon eksikliklerinde sık karşılaşılan durumlardır. Bu iki durumun değiştirilmesi motivasyon oluşturulması sürecine önemli ölçüde etki eder. İçsel motivasyona etki eden diğer faktörler olan sonucun süresi ve eylemin netliği ile birlikte bu faktörlerin hepsinin sorgulanması ve kişinin değerlerinin ve çelişkilerinin ortaya çıkarılması motivasyon eşiğinin aşılmasında etkili rol oynar.
Motivasyon eşiğini geçen kişiler değişim basmaklarında bir basamak yukarı çıkarlar ve harekete geçerler.
Sağlıklı yaşam için yapılacak bir eylemin başlatılmasında motivasyon eşiğini aşırtmak önemli bir adım olmakla beraber yeterli değildir. Bundan sonraki adım eylemin sürekliliğini sağlamaktır. Danışmanlık sürecinin tamamlanması ve davranış değişikliğinin sağlanması için bu iki adımın tam olarak atılması ve başarılı olunması gerekmektedir.
Bir kişide oluşan davranış değişikliği, -sadece o kişiyi değil o kişinin etkileşim içinde olduğu diğer kişilerin de davranışlarını değiştirmeye etkisi olması nedeni ile- toplumun sağlıklı yaşam davranışı geliştirmesine yüksek katma değer ile etki eder.
0 yorum:
Yorum Gönder